Meer dan 5300 Amsterdammers brachten hun stem uit!
Tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Zuiderkerk heeft Minister Vogelaar van Wonen, Wijken en Integratie de eerste Amsterdamse Nieuwbouwprijs uitgereikt aan opdrachtgever en uitvoerder Hillen & Roosen en Architectenbureau Geusebroek Stefanova van het nieuwbouwproject De Monnik.
Dit appartementencomplex bevindt zich midden in het Wallengebied, in het historische centrum van Amsterdam. De bewoners zijn buitengewoon tevreden en gaven een 9,8 als rapportcijfer. De jury prees de uitstraling van het gebouw, de compacte indeling en de afwerking. 30% van de Amsterdammers die hun stem uitbrachten op de website, kozen voor De Monnik.
De Monnik bestaat uit negen afzonderlijke panden, die gelegen zijn tussen de Bloedstraat en de Monnikenstraat. In het project bevinden zich 32 appartementen, variërend in grootte van 42 tot 80m2. Volgens de architecten is het gebouw een eigentijdse interpretatie van de oude stad.
Het Parool over de Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2007: Geen getuttel met oud uitziende gevels
Ze stonden van vreugde te juichen, de trotse bewoners van het complex binnenstadsappartementen in Bloedstraat, Gordijnensteeg en Monnikenstraat.
Hun gebouw heeft een stuk witte, blinde muur, waar de onderscheiding die ze gisteravond kregen van minister Ella Vogelaar – en ornament met het logo van de Nieuwbouwprijs – goed tegen afsteekt.Beter in elk geval dan de gevelsteen van De Monnik, die de bewoners van hun ontwikkelaar, Hillen & Roosen, hebben gekregen. De prijsuitreiking was het feestelijke hoogtepunt van de Nieuwbouwprijsavond in een volle Zuiderkerk in Amsterdam. “Het is goed dat burgers worden“Het is goed dat burgers worden betrokken bij bouwplannen,” zei Vogelaar. “Die weten wat ze willen.”
“Ik ben ontzettend blij,” reageerde Karin van Rheenen, bewoonster van De Monnik. “Dit is ook een waardering voor de keus die je hebt durven maken.”
“Ik had lang getwijfeld,” zegt haar buurvrouw Ellen van der Horst, “als vrouw alleen daar wonen? Maar ik had die slapeloze nachten niet hoeven te hebben. Het wordt steeds mooier.”
Het was lang een nek-aan-nekrace tussen Centrum en IJburg. Uit beide delen van de stad werden familieleden en bekenden gemobiliseerd om vooral op dat ene wooncomplex te gaan stemmen. Halverwege stond IJburg nog voor, met Rieteiland West blok 3a op de eerste en Haveneiland West blok 11ab op de derde plaats. De Monnik was toen nog tweede. De supporters van De Monnik zetten echter een beslissende eindspurt in. Deze nieuwbouw sprak uiteindelijk zoveel stemmers tot de verbeelding, dat het een afgetekende overwinning werd. Veel stemmers werden lyrisch toen ze hun voorkeur motiveerden. Een bloemlezing: ‘Het ontwerp is fris en modern, en toch in harmonie met de oude objecten eromheen. Knap werk!’ ‘Geen getuttel met oud uitziende geveltjes, maar gewoon bam, anders, nieuw!’ ‘Eenvoud straalt kracht uit.’
Met 1646 van de 5376 uitgebrachte stemmen, 30,6 procent, behaalde De Monnik meer dan het dubbele dan nummer twee. Rieteiland West blok 3a bleef steken op 750 stemmen, bijna veertien procent. Het veel grotere complex Haveneiland West blok 11ab (145 woningen) werd derde met 498 stemmen. IJburg is toch al een verhaal apart in de hele strijd om de Nieuwbouwprijs. In dat nieuwe stuk stad vinden we een derde van alle woningen die deelnamen. Van de 44 projecten die in aanmerking kwamen, staan er veertien op IJburg. De bevindingen van de bewoners blijken echter heel divers. In acht van die veertien woonblokken gaven zij een rapportcijfer ónder het gemiddelde van 7,5. Slechts vier complexen drongen door tot de hoogste twintig, en de lekenjury die de top tien moest selecteren, liet er maar twee van IJburg door. Bij de verliezers zit – opmerkelijk – Haveneiland West blok 23b2, dat eind vorig jaar van de vakjury de Zuiderkerkprijs heeft gekregen.
Daarvoor werd gekeken naar de architectonische en stedenbouwkundige uitwerking, de prijs-kwaliteitverhouding, de duurzaamheid en de aanpasbaarheid van het woonproject. De jury – Felix Rottenberg (voorzitter), Marina van den Bergen (architectuurhistoricus) en Herman Zeinstra (architect) – verkoos het blok op IJburg boven de twee andere genomineerden, de Leeuwenhoekcluster tussen Wibautstraat en Weesperzijde en Simon III aan de Lijnbaansgracht. De Leeuwenhoekcluster eindigde bij de Amsterdamse Nieuwbouwprijs op de vierde plaats (490 stemmen) en Simon III werd zesde (456 stemmen). Maar Haveneiland West blok 23b2 kwam in deze wedstrijd helemaal niet voor, omdat de bewoners hun gebouw slechts een zeven als rapportcijfer gaven.
Dit illustreert de argumenten van Frank Bijdendijk, directeur van woningcorporatie Het Oosten en mede-initiatiefnemer van de Amsterdamse Nieuwbouwprijs. Hij wilde geen ‘wisseltrofee van het establishment voor het establishment’, maar weten ‘hoe de burgers reageren op wat wij aanbieden’. Wel, dat weten hij en zijn collega’s van de andere corporaties nu. En de woningbouwplanners van het Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam (OGA), de andere initiatiefnemer. Zij hebben uit de rapportpapieren die de bewoners mochten invullen, een schat aan informatie gekregen over wat de Amsterdammer verlangt van zijn woning en zijn woonomgeving. Dan is het veelbetekenend dat De Monnik niet alleen van de stemmers het meeste punten kreeg, maar ook door de bewoners zelf met het allerhoogste rapportcijfer werd bekroond: een 9,8. De lekenjury – René Berbee, Ans van der Hall, Pablo Herrera Paskevicius, Gert-Jan van Rooij en Angela de Smet, vijf willekeurige bewoners van projecten die de top twintig niet hadden gehaald – had voor zichzelf De Monnik ook in de top drie gezet (en stilletjes gehoopt dat Simon III het zou gaan winnen).
De prijs voor De Monnik is ook een triomf voor het architectenduo Peter Geusebroek en Svetla Stefanova. Zij figureren twee keer in de top tien (ook De Weerbare Man aan de Govert Flinckstraat is van hun hand). Ook Pim Köther en Ton Salman staan met twee projecten in de top tien. Hun architectenbureau is verantwoordelijk voor Simon III en voor het grote project De Loodsen in het Oostelijk Havengebied. Geusebroek en Stefanova lopen opgetogen met hun prijs rond. “Dat leken dit ook heel goede architectuur vinden, betekent voor ons meer waardering dan een vakonderscheiding,” zegt Geusebroek “Wij hebben een kans gepakt,” vult Stefanova aan, “met onze artistieke interpretatie van de historische karakteristieken op die plek. Maar het succes is ook te danken aan de durf van de ontwikkelaar.”
Bas Kluts van Hillen & Roosen, ontwikkelaar én aannemer van De Monnik, is zichtbaar in zijn nopjes. Zijn bedrijf kreeg de klus toegeschoven, nadat anderen erop waren stukgelopen. Het blijkt dat bouwen in de monumentale binnenstad bijzondere eisen stelt en veel ervaring vergt. Kluts vertelt met passie wat voor hem de belangrijkste opgave was: “Een gevel maken die in één keer de goedkeuring krijgt van de Welstandscommissie. En dat lukte.” Waarna opgave twee luidde: bouwen zonder ruzie te krijgen met de buren in de smalle straatjes. Dat is uiteindelijk ook gelukt. “Je moet iets met de stad hebben,” verklaart hij. “Maar het knapste vind ik dat dit kleine project, verborgen in de binnenstad, zoveel stemmen heeft gekregen. Dat kan alleen maar betekenen dat de Amsterdammer van zijn stad houdt.”
